Διεγχειρητικό OCT και χειρουργική αμφιβληστροειδούς

Την τελευταία δεκαετία η οπτική τομογραφία έχει απογειώσει τη διαγνωστική προσέγγιση και τη μετεγχειρητική παρακολούθηση χειρουργικών παθήσεων της ωχράς, όπως επιαμφιβληστροειδική μεμβράνη, οπή ωχράς, σύνδρομο υαλοειδοαμφιβληστροειδικής έλξης, ελκτική αποκόλληση.
Το διεγχειρητικό OCT αποτελεί μια αναδυόμενη τεχνολογία που έχει προσφάτως –από hand held στα αρχικά βήματα– ενσωματωθεί πλήρως στο χειρουργικό μικροσκόπιο. Η εικόνα που βλέπει κανείς διεγχειρητικά δεν διαφέρει από το διαγνωστικό OCT. Συγκρινόμενο με την εικόνα του μικροσκοπίου, παρέχει ακριβέστερη εκτίμηση του πάχους του αμφιβληστροειδούς, της σχέσης που έχουν οι ιστοί μεταξύ τους, των ελλειμμάτων που έχουν αναπτυχθεί στις διάφορες στοιβάδες του αμφιβληστροειδούς. Η σπουδαιότητα της μεθόδου αυξάνει όταν λαμβάνεται μια δυναμική πληροφορία που αφορά την κίνηση των ιστών από άσκηση δύναμης πχ από έλξη χειρουργικών εργαλείων. Πρόκειται ουσιαστικά για μια ιστολογική εικόνα στην οποία παρακολουθούμε ζωντανά το ανά βήμα αποτέλεσμα της χειρουργικής παρέμβασής μας. (Εικόνα 1)


Η καμπύλη εκμάθησης είναι βραχεία και περιλαμβάνει κατά σειρά τη βέλτιστη εστίαση του μικροσκοπίου, την εφαρμογή του OCT συστήματος και τη μετακίνηση της σάρωσης στην περιοχή του ενδιαφέροντός μας. Ολα τα παραπάνω επιτυγχάνονται με τη χρήση του συστήματος ποδοδιακόπτη (Εικόνα 2)

Η εικόνα προβάλλεται στους προσοφθάλμιους φακούς (Εικόνα 3) και με την τρέχουσα τεχνολογία η χρήση περιλαμβάνει τη stop and check εφαρμογή.. Ο χειρουργός, δηλαδή, διακόπτει τη χειρουργική κίνηση, ελέγχει την εικόνα και συνεχίζει. Υπάρχει σε εξέλιξη προσπάθεια   μεταβολής παραμέτρων (π.χ. εργαλεία χωρίς αντανακλάσεις) ώστε να καταστεί δυνατή η παρακολούθηση της χειρουργικής κίνησης σε πραγματικό χρόνο.
Το όφελος που επιφέρει στον χειρουργό η χρήση της διεγχειρητικής ΟCT τεχνολογίας βρίσκεται υπό ερευνητική ανάλυση. Για παράδειγμα, κατά την εκτέλεση αφαίρεσης επιαμφιβληστροειδικών μεμβρανών καίτοι δεν καταργείται η ανάγκη χρήσης χρωστικών, υπάρχουν ενδείξεις ότι οι χειρουργοί υποτιμούν την πληρότητα της αφαίρεσης της μεμβράνης. Κατά συνέπεια, η διεγχειρητική τομογραφία προλαμβάνει επανάληψη άσκοπης
χρήσης χρωστικής και επιβλαβών χειρισμών.
Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στη χειρουργική μεμβρανών υψηλά μυωπικών ασθενών.
Η παθολογία αυτή συχνά εμπλέκει υαλοειδοαμφιβληστροειδικές έλξεις, μεμβράνες, ωχρική σχίση.
Οι διεγχειρητικοί χειρισμοί συχνά προκαλούν μερικές φορές αναπόφευκτα σχηματισμό μικρών ιατρογενών οπών ωχράς. H τομογραφική εικόνα είναι καθοριστική στη λήψη της ορθής απόφασης για ένθεση αερίου.
Η διεγχειρητική OCT τεχνολογία είναι προς το παρόν ένας ιδιαίτερα υψηλού κόστους εξοπλισμός. Υπάρχουν διαθέσιμα τρία συστήματα που υποστηρίζονται από μικροσκόπια Zeiss , Haag Streit και Leica.
Μελλοντικά, εκτός απο την προσπάθεια βελτίωσης στο θέμα της παρακολούθησης της κίνησης του ιστού σε πραγματικό χρόνο, ένα συναρπαστικό πεδίο θα είναι η εξέλιξη που θα επιτρέπει στον χειρουργό να παρακολουθεί ζωντανά τρισδιάστατη χειρουργική στην επιφάνεια του αμφιβληστροειδούς αυξάνοντας τις ικανότητές του και βελτιώνοντας τα αποτελέσματα της χειρουργικής του.